Geen energielabel C? Dan dreigt sluiting van kantoor

Grote kantoren moeten vanaf 1 januari 2023 minimaal energielabel C hebben. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voldoet meer dan de helft van de kantoorpanden nog niet aan die eis. Als de kantoren over enkele maanden geen hoger label hebben, dreigt de sluiting van het pand. Hoog tijd voor verandering, vinden energie-experts. “Energielabel C is niet moeilijk om te halen en het levert een bedrijf meteen al winst op”, zegt hoogleraar Piet Eichholtz.

56 procent scoort te laag

Het energielabel geldt voor panden van minimaal honderd vierkante meter, die geheel als kantoor dienen. De RVO schat dat daar zo’n 65.000 van zijn. Van de kantoorpanden scoort 56 procent lager dan energielabel C of heeft überhaupt nog geen energielabel. Slechts 44 procent van de huidige panden voldoet wel aan de eis. Het energielabel van een kantoor is terug te vinden op de website EP-online. Wie nog geen label heeft, kan dit aanvragen via een energielabeladviseur.

Wat is een energielabel?

Het energielabel van een gebouw heeft te maken met het energieverbruik van het pand. Aan de hand van het label, oplopend van G (rood, zeer onzuinig) tot A++++ (groen, zeer zuinig), is in een oogopslag te zien hoe energiezuinig een pand is in vergelijking met soortgelijke gebouwen. Een energiezuinig kantoor heeft bijvoorbeeld goede isolatie, energiezuinige ventilatie, zonnepanelen, ledverlichting en wordt op een duurzame manier verwarmd. Voor energielabel C mag je per jaar maximaal 225 KWh fossiele energie per vierkante meter gebruiken

'Niet haalbaar voor 2023’

Volgens Piet Eichholtz, hoogleraar vastgoedfinancieringen en –beleggingen aan Maastricht University, is het niet voor alle kantooreigenaren haalbaar om nu een inhaalslag te maken en in 2023 aan de wetgeving voor energielabel C te voldoen. “In de installatie- en bouwbranche is het enorm druk. Het is niet realistisch om zo’n groot deel van de Nederlandse kantoren te moeten verduurzamen in slechts enkele maanden.”

De drukte in deze branche was vanwege corona en de ontwikkelingen in Oekraïne niet te voorzien, maar volgens Eichholtz is dat niet de enige reden dat kantooreigenaren in de knoei komen. De hoogleraar vindt dat ‘ondernemers hun huiswerk niet hebben gedaan’. “Deze maatregel is al sinds 2016 bekend. Ondernemers hebben tijd genoeg gehad om daarop in te spelen en te verduurzamen.” Eichholtz vindt dan ook niet dat er verzachtende omstandigheden moeten komen, hoopt dat de overheid voet bij stuk houdt en daadwerkelijk de gebouwen sluit als ze begin 2023 niet voldoen aan energielabel C.

En dat gebeurt ook, vertelt Margot van Nistelrooij, woordvoerder van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. “De energielabel C verplichting is een harde maatregel waar alle daaronder vallende kantoorgebouwen aan moeten voldoen.” Gemeenten, en in sommige gevallen provincies, gaan dit handhaven. In eerste instantie leggen zij een dwangsom op als een eigenaar of gebruiker van een kantoorgebouw niet voldoet aan de verplichting, vertelt Van Nistelrooij. “Mocht een kantooreigenaar of gebruiker na de dwangsom nog steeds niet voldoen aan de verplichting, dan kan het gebruik als kantoor worden verboden en het kantoor daarmee worden gesloten.” De RVO ontwikkelde een tool waarmee gemeenten kunnen zien welke kantoren nog niet voldoen aan de verplichting. “Zo kan gericht toezicht plaatsvinden”, vult RVO-woordvoerder Marcus Polman aan.

Duurzame oplossingen

Het ene kantoorpand is al met een simpele aanpassing geholpen, bij een ander gebouw zijn meerdere verduurzamingen nodig om te voldoen aan energielabel C. Het is maatwerk, vertelt Remco van Egmond, adviseur energielabels bij Hoppenbrouwers Techniek. “Het kan zo zijn dat een bedrijf geholpen is met een x-aantal zonnepanelen, maar er zijn veel meer oplossingen.” Hij somt op: “Denk maar eens aan ledverlichting, een warmtepomp, HR++ glas en isolatie van muren, daken, gevels en deuren.” Om een indruk te krijgen welke verduurzamingen voor een specifiek bedrijf relevant zijn, riep de Rijksoverheid een online tool in het leven.

Harder werken, minder ziek

Het verduurzamen van het kantoor heeft ook een voordeel voor werkgever en werknemers. Personeel werkt namelijk harder en is minder vaak ziek in een duurzaam gebouw. Daardoor stijgt de productiviteit met tien tot vijftien procent en daalt het ziekteverzuim met 1,5 tot 2,5 procent, volgens onderzoek van het Dutch Green Builing Council, een organisatie die zich inzet voor een toekomstbestendigere omgeving.

Bedrijven die bij Van Egmond aankloppen, krijgen het advies om al richting een energielabel B of A te investeren. “Want als je op het randje van energielabel C zit, is er een kans dat je binnen enkele jaren weer moet verduurzamen. Dan blijf je verbouwen en klussen.” Hoogleraar Eichholtz is het hiermee eens. “Het klimaatakkoord speelt een grote rol de komende jaren. Overheid en bedrijven worden steeds ambitieuzer in het verduurzamen. De regels vanuit de politiek worden strenger. Hoe beter je daar zelf op anticipeert, hoe beter het kantoorpand in de markt staat.”

Volgens Wouter Hendrickx, programmamanager duurzaam ondernemen bij Hoppenbrouwers Techniek, denken kantooreigenaren nog te vaak ‘dat hun pand toch niet het verschil maakt in een groenere toekomst’. “Dat is kortetermijndenken, want iedere duurzame investering telt. Dat model is houdbaar, het gebruiken van fossiele brandstof niet.” Hij ziet een energielabel als een onderdeel van het proces om energieneutraal te ondernemen. “Het dwingt een organisatie om het verbruik onder de loep te nemen.”

Investering terugverdienen

Bedrijven hebben profijt van de verplichte verduurzaming, blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw. In dat rapport staat dat een derde van de investeringskosten binnen afzienbare tijd zijn terugverdiend. Om het bedrijfsleven een indruk te geven van mogelijke investeringen, deelde de RVO de Erkende Maatregelenlijsten energiebesparing (EML). Hierop staan duurzame investeringen voor het bedrijfsleven met een terugverdientijd van vijf jaar.

Hendrickx en Eichholtz zien het verduurzamen van kantoren als een verdienmodel. “Wie investeert in bijvoorbeeld zonnepanelen, betaalt vervolgens niet of nauwelijks energie”, vertelt Hendrickx. De hoogleraar vult aan: “Duurzame gebouwen zijn ook meer waard. Voor huurpanden kan bijvoorbeeld meer huur gevraagd worden. Kortom: het levert meer op.”