Renovatie boezemgemaal Gouda

In 2008 startte de voorbereidingsfase voor de renovatie van boezemgemaal Gouda. Het pand is een rijksmonument en staat bekend onder de naam mr. P.A. Pijnacker-Hordijk gemaal uit 1933. In 2013 kreeg Hoppenbrouwers als onderaannemer opdracht voor de renovatie van de elektrotechnische installaties en software besturingen.

Vier grote boezemgemalen

Eddie Stouthamer, projectmanager bij het Hoogheemraadschap van Rijnland, houdt zich dagelijks bezig met watertechnische- en waterzuiveringswerken: “Om onze polders die onder het NAP (zeeniveau) liggen droog te houden, pompen we het water met ongeveer 400 gemalen naar een tussenboezem en van de tussenboezem naar de boezem. Vanuit de boezem pompen vier grote boezemgemalen het overtollige water naar het Noordzeekanaal (Spaarndam en Halfweg). Het Koning Willem-Alexander gemaal slaat uit op de Noordzee en het Boezemgemaal Gouda slaat het water uit op de Hollandse IJssel. Vanuit boezemgemaal Gouda pompten we tot 2013 met drie door dieselmotoren aangedreven betonnen slakkenhuispompen het water af naar de IJssel.

40 m³ water per seconde

Rijnland heeft een lange termijn visie en stelt zich steeds weer de vraag ‘voldoet ons boezemstelsel over 50 jaar nog?’ Klimaat veranderingen zijn een risico voor onze Hollandse delta. Heel Nederland is een risicogebied en dat wordt onvoldoende beseft, zolang de Waterschappen functioneren. De Rijn heeft ervoor gezorgd dat veengebieden verzanden en dat vraagt veel tegendruk van onze boezems. Boezemgemaal Gouda stamt uit 1933 en heeft nu een hogere capaciteitsbehoefte. We zien dat de klimaatveranderingen minder over een uitgespreide tijd plaatsvinden maar meer in pieken. De renovatie moest ervoor zorgen dat de capaciteit van 33m³ naar 40m³ per seconde opgehoogd zou worden. Met drie inlaat- en pomplijnen betekende dit een capaciteitsverhoging van 11m³ naar 13 m³   per pomp. We kennen inmiddels al periodes  dat we in 48 uur 40m³ per seconde  uit de boezem moesten pompen.

Van diesel naar elektrisch …

Met drie Werkspoor dieselmotoren uit 1930 waren we authentiek en stonden we op de hoogste ranking van De Nederlandse Gemalen Stichting. In deze tijd is het een logisch gevolg om de diesel pomplijnen te vervangen door elektrische pomplijnen. De rijksdienst van Cultureel Erfgoed en gemeente Gouda vond dat de authentieke elementen in dit gemaal behouden moesten blijven voor ons nageslacht. Tijdens dit traject gingen we de oude door diesel aangedreven pompen steeds meer waarderen. Eén van de originele dieselmotoren is daarom intact gebleven en deze kunnen we echt laten draaien voor publiek tijdens open monumentendag . We verenigen nu wederzijdse  belangen waarbij we een toekomst bestendig gemaal zijn en daarnaast een bijdrage leveren aan educatie.

Geen beheerders meer op locatie door automatisering

De omzetting naar elektrische pomplijnen betekende dat er installatietechnisch behoorlijk wat moest gebeuren. Hoppenbrouwers heeft de elektrische installatie voor de aandrijving van de pompen gerealiseerd, ook de technische ruimtes zijn ingericht conform de NEN1010 en NEN3140 normering. Daarnaast zijn er nieuwe hydraulische schuiven geplaatst die in het automatiseringssysteem opgenomen zijn. Het voordeel hiervan is dat we alles op afstand kunnen besturen en een beheerder op locatie dus niet noodzakelijk  maakt. De pompen werken onafhankelijk van elkaar en zijn gefaseerd gerenoveerd zodat de overige pompen in bedrijf konden blijven.

Zoet water inlaten

In tijden van droogte kan dit gemaal ook zoet water inlaten vanuit de IJssel om de boezem op pijl te houden en dit zoete water is noodzakelijk voor de boomkwekers van Green point Boskoop . Drie inlaatschuiven zorgen ervoor dat het zoet water binnen kan. Door het toepassen van een noodstroomvoorziening wordt bij stroomuitval de betrouwbaarheid geborgd. De schuiven sluiten dan automatisch waardoor er geen overstroming op de boezem kan ontstaan. De inlaatschuiven maken ook vismigratie mogelijk. Vanuit een speciale opening is het voor vissen mogelijk om vanaf de Hollandse IJssel naar Rijnlands boezem te zwemmen en omgekeerd.

Hoppenbrouwers is een meedenkende en flexibele organisatie. De medewerkers zijn gemotiveerd en weten waar ze het over hebben. Bij Hoppenbrouwers beseffen ze onze maatschappelijke taak als waterschap en dat zie je in de nazorg ook terug.”

 “Een mooi voorbeeld van onze goede samenwerking is het kraanincident in Alphen in 2016. Dit zorgde voor een stremming op de boezem. Onze calamiteiten organisatie werd opgeschaald en al snel werd duidelijk dat er iets moest gebeuren. Wij waren het boezemgemaal in Gouda nog aan het renoveren en twee pompen waren al gereed. Het idee was om een noodpomp te huren, wat enorm in de kosten zou lopen. We hebben met alle partijen de koppen bij elkaar gestoken om te kijken hoe we de derde pomp versneld op handbediening werkend konden krijgen. Dat betekende dat alle bouwpartijen veel overuren hebben gemaakt en in de weekenden zijn doorgegaan. Hierdoor is het gelukt de derde pomp gerealiseerd te krijgen waardoor veel kosten zijn bespaard en risico’s zijn beperkt. De flexibiliteit die Hoppenbrouwers hier heeft laten zien moeten ze echt behouden, daarin onderscheiden zij zich.”